Περιγραφή: Η συστηματική ανασκόπηση (systematic review) αποτελεί σήμερα το επικρατές πρότυπο για την απάντηση ιατρικών προβλημάτων, τη σύνταξη κατευθυντήριων οδηγιών κλινικής πράξης, τη διαμόρφωση και οργάνωση στρατηγικών Εθνικών Συστημάτων Υγείας, την ανάπτυξη και εφαρμογή τεκμηριωμένης ιατρικής (Evidence-based Medicine). Σε αντίθεση με την αφηγηματική ανασκόπηση (bibliographic review) η οποία, μολονότι συνοψίζει ένα θέμα με ευρύ πεδίο εφαρμογής και συγγράφεται από ειδικούς επιστήμονες του πεδίου αυτού, συντάσσεται βάσει των υποκειμενικών κριτηρίων των συγγραφέων της, η συστηματική ανασκόπηση αποτελεί ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα, με προσχεδιασμένο ερευνητικό πρωτόκολλο, συγκεκριμένη στρατηγική αναζήτησης, συμπερίληψης ή αποκλεισμού εργασιών και στατιστική ανάλυση. Σε αυτή της μορφής την έρευνα, ο ρόλος του/της μη ειδικού ως προς το επιστημονικό πεδίο, αλλά εξειδικευμένου ως προς την αναζήτηση και εξαγωγή της αρμόζουσας πληροφορίας βιβλιοθηκονόμου, είναι καθοριστικός. Οι οδηγίες της Υπηρεσίας Συστηματικών Ανασκοπήσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ (National Institute of Health – Systematic Review Service) προτείνουν τη συμμετοχή βιβλιοθηκονόμων σε όλες τις ερευνητικές ομάδες που επιχειρούν τη σύνταξη μιας τέτοιας μορφής ανασκόπησης και μάλιστα σε όλες τις φάσεις ανάπτυξής της: (α) στην επιλογή του αρχικού επιστημονικού ερωτήματος και στον έλεγχο της ορθής διατύπωσής του, (β) στη διερεύνηση της ανάγκης πραγματοποίησης μιας συστηματικής ανασκόπησης με αυτό το θέμα, (γ) στον καθορισμό κριτηρίων συμπερίληψης ή μη μιας μελέτης, αλλά και στην επιλογή του κατάλληλου συστήματος βαθμολόγησης των μελετών, (δ) στη σύνταξη του ερευνητικού πρωτοκόλλου και στην κατάθεσή του στους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς συστηματικών ανασκοπήσεων, (ε) στην πραγματοποίηση βιβλιογραφικών αναζητήσεων και γκρίζας βιβλιογραφίας, (στ) στην ενημέρωση του βιβλίου καταγραφής της πορείας της έρευνας, (ζ) στη συλλογή και διαχείριση των αρχείων δεδομένων και αποτελεσμάτων, (η) στη βαθμολόγηση, επιλογή, ποιοτική εκτίμηση, ανάλυση και μετανάλυση των δεδομένων, (θ) στη συγγραφή της μεθοδολογίας, (ι) στην επεξεργασία του κειμένου της ανασκόπησης, (ια) στην υποστήριξη και ενημέρωση της συστηματικής ανασκόπησης μετά τη δημοσίευσή της, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο. Η άσκηση των κοινών και τεκμηριωμένων πρακτικών συστηματικής ανασκόπησης από τον/την βιβλιοθηκονόμο εγγυάται την αντικειμενικότητα, ανεξαρτησία, εγκυρότητα της έρευνας και την απροκάλυπτη (unbiased) μετανάλυση των δεδομένων. Θα περιγράψουμε το ρόλο των βιβλιοθηκονόμων σε μια συστηματική ανασκόπηση, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών καλής πρακτικής, ενώ θα παρουσιάσουμε τα διαθέσιμα βιβλιοθηκονομικά εργαλεία, τις διαθέσιμες πηγές, τους τρόπους διαχείρισης των εξαγόμενων μελετών, την επεξεργασία του κειμένου της ανασκόπησης και τους οργανισμούς ελέγχου των συστηματικών ανασκοπήσεων στους οποίους πρέπει να υποβάλλονται προς κρίση και δημοσίευση.