Εξετάζουµε και αναλύουµε τις πολιτικές πρόσβασης και αναπαραγωγής των ψηφιακών συλλογών δέκα πρωτοπόρων ακαδηµαϊκών ψηφιακών βιβλιοθηκών, σύµφωνα µε παράγοντες, όπως, ο τρόπος δηµιουργίας του υλικού (ψηφιοποιηµένο, ψηφιακό), η µέθοδος πρόσκτησης, η πνευµατική ιδιοκτησία κτλ. Ενδιαφερόµαστε για βιβλιοθήκες που έχουν συλλογές µε ποικίλους τύπους ψηφιακού υλικού (εικόνα, ήχος κτλ.), διάφορους πνευµατικούς δηµιουργούς και ιδιοκτήτες (βιβλιοθήκη, ιδιώτες, οργανισµούς όπως εκδότες κτλ.), διαφορετικές πολιτικές πρόσβασης και αναπαραγωγής και ποικίλες µεθόδους πρόσκτησης (άδεια χρήσης, αγορά, ψηφιοποίηση του υλικού της βιβλιοθήκης ή άλλων πνευµατικών δηµιουργών κτλ.). Οι βιβλιοθήκες που εξετάζουµε και που ανταποκρίνονται στα παραπάνω κριτήρια, είναι οι κεντρικές ακαδηµαϊκές βιβλιοθήκες µεγάλων πανεπιστηµίων που αποτελούν το συντονιστικό όργανο των επιµέρους βιβλιοθηκών των τµηµάτων των πανεπιστηµίων. Αναλύουµε τη σχέση παραγόντων και πολιτικών, καταδεικνύοντας πως η µέθοδος πρόσκτησης και η πνευµατική ιδιοκτησία επηρεάζουν τις πολιτικές πρόσβασης και αναπαραγωγής των ψηφιακών συλλογών. Εξάγουµε µερικές ποσοτικές παρατηρήσεις και καταλήγουµε σε γενικούς κανόνες για το ποιοι παράγοντες οδηγούν σε συγκεκριµένες πολιτικές. Για παράδειγµα, όταν η βιβλιοθήκη έχει τα πνευµατικά δικαιώµατα του υλικού, η αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση είναι ελεύθερη µε τον όρο να υπάρχει αναφορά στην πηγή ή παρέχεται ελεύθερα µε βάση τον κανόνα της «θεµιτής χρήσης», και η εµπορική αναπαραγωγή απαιτεί γραπτή άδεια από τη βιβλιοθήκη και κάποια πληρωµή στη βιβλιοθήκη. Εξάγουµε την κοινή πρακτική στις πολιτικές πρόσβασης και αναπαραγωγής. Για παράδειγµα, η πρόσβαση για τους χρήστες της βιβλιοθήκης ή του πανεπιστηµίου είναι πάντα ελεύθερη µέσα από τη βιβλιοθήκη ή το πανεπιστήµιο, ανεξάρτητα από την πνευµατική ιδιοκτησία και τον τύπο δηµιουργίας του υλικού. Επίσης, όταν υπάρχουν αβεβαιότητες για τα πνευµατικά δικαιώµατα – δεν γνωρίζουµε που ανήκουν – κοινή λύση είναι η αναπαραγωγή (ιδιωτική και εµπορική) να κρίνεται ανά περίπτωση. ∆ηλαδή, δεν υπάρχει κανόνας και κάθε περίπτωση εξετάζεται χωριστά και µπορεί να έχει διαφορετική αντιµετώπιση. Τέλος, κάνουµε µια αντιστοίχιση και σύγκριση µεταξύ των συµβατικών και ψηφιακών πολιτικών πρόσβασης και αναπαραγωγής, καταδεικνύοντας κυρίως τις διαφορές τους.