Οι σύγχρονοι μελετητές της λογοτεχνίας στρέφουν το ενδιαφέρον της έρευνάς τους από την εξαντλητική φιλολογική ανάλυση των κειμένων στη διερεύνηση θεωρητικών και φιλοσοφικών ζητημάτων, που αφορούν στο λογοτεχνικό φαινόμενο γενικότερα (αυτάρκεια του κειμένου, «θάνατος» του συγγραφέα, ρόλος του αναγνώστη κλπ.). Η θεωρία της λογοτεχνίας επικεντρώνεται κυρίως στην προσέγγιση των κειμένων μέσα από μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, την οποία προσδιορίζουν διάφορες επιστήμες, όπως η ψυχανάλυση, η κοινωνιολογία, η εθνογραφία της επικοινωνίας και όχι αναγκαστικά η φιλολογία. Η εμφάνιση των πολιτισμικών σπουδών συμπίπτει με την κοινωνική αναταραχή, η οποία κυριάρχησε στην Ευρώπη κατά τη δεκαετία του '60 και η οποία επηρέασε, μεταξύ των άλλων, και την εξέλιξη των λογοτεχνικών σπουδών. Οι πολιτισμικές σπουδές επικεντρώνουν το ερευνητικό τους ενδιαφέρον στις κοινωνικές-πολιτισμικές δυνάμεις και στις δομές εξουσίας, που θεωρούνται υπεύθυνες τόσο για την παραγωγή των πολιτισμικών φαινομένων, όσο και για τη νοηματοδότησή τους, στον επαναπροσδιορισμό των κυρίαρχων ιδεολογιών και των στερεοτυπικών αντιλήψεων.